به باد رفتن سرمایه ملی !

توضیحات:

  • صنعت ساختمان  ومسیر پیشرو در بکارگیری مصالح ساختمانی جدید

    وقتی  سرمایه ملی دود می شود!

    بلوک پوکه ای با قالب لیکا!

    صنعت ساختمان یکی از صنایع مهم در اقتصاد کشور و استان اصفهان و کهکیلویه بویر احمد است. در این روزها در خصوص رونق و رکود این صنعت بارها بحث و بررسی شده است. نقش اقتصادی صنعت ساختمان در اقتصاد کلان کشور نیازمند تکرار دوباره نیست. سالانه حجم قابل توجهی از گردش مالی اقتصاد کشور مربوط به صنعت ساختمان است. یکی از نکاتی که شاید در خصوص اهمیت اقتصادی صنعت ساختمان و حفظ سرمایه های ملی کشور به آن پرداخته نشده کیفیت و وضعیت مصالحی است که در این صنعت به کار گرفته می شود. همواره یکی از دغدغه های مسئولان و مردم و همچنین کارشناسان و فعالان این حوزه استفاده از مصالح استاندارددر صنعت ساختمان است. بی شک در دنیای صنعتی امروز که ارزش افزوده، بهره وری وکیفیت حرف نخست را درهر بخشی می زند توجه به این آیتم های مهم در صنعت ساختمان نیز ضروری است. در صنعت ساختمان مصالح مختلفی مورد استفاده قرار می گیردوهر کدام به نوبت خود نقش اقتصادی زیادی دارند. جای تاسف است که بشنویم عمر مفید ساختمانها در کشور ما بین 25 تا 30 سال است، در حالی که در کشورهای توسعه یافته این میزان حتی به 100 سال نیز می رسد. هزینه های بالای ساخت وساز در کشور واستان زنجان و هزینه ی بالای زمین همه در کنار هم محصولی گران را برای مصرف کننده ارمغان می آورد محصولی که عمر مفید آن 30 سال است؟ اهمیت مصالح وکیفیت ساخت در صنعت ساختمان به اندازه ای است که اگر ابعاد مختلف  آن مورد تحلیل دقیق گیرد، متوجه خواهیم شدمسئولان باید اهتمام  بیشتری را در راستای به کارگیری مصالح مناسب وهمچنین روش های اجرایی درست و اصولی به این منظور داشته باشند. به عنوان مثال اهمیت صرفه جویی در مصرف انرژی به دلیل هزینه های بسیار بالا و اهمیت بخش انرژی در سطح دنیا به اندازه ای است که تنها این آیتم می تواند قانع کننده جامع برای مسئولان باشد. در مبحث 19 مقررات ملی ساختمان در خصوص اهمیت و روش واستانداردهایی در این خصوص سخن گفته شده و رعایت موضوعات این مبحث در اجرای ساخت وساز الزامی است . هر چند نمی توان در یک متن همه مصالح و روش های اجرای موضوعات مرتبط با ساخت وساز را مورد بررسی قرار داد اما می توان با تکیه بر موضوعی خاص ابعاد دیگر را نیز مورد اشاره قراردادواین موضوع را به سایر بخش ها تمیم داد.اشاره به مصالح  آجر شاید مثالی ملموس در صنعت ساختمان برای عموم مردم و صاحب نظران باشد. آجر یکی از مصالح قدیمی درصنعت ساختمان کشور است .امروزه این  مصالح به هویت تاریخی و معماری کشور نیز گره خورده و معماری ایرانی – اسلامی نیز با آن مورد تاکید است .نمونه ملموس آن برای زنجانی ها گنبد سلطانیه است. آجر،سنگی است ساختگی که نوع رسی آن از پختن خشت و نوع ماسه آهکی آن از عمل آوردن خشت ماسه آهکی با بخار تحت فشار زیاد به دست می آید.

    آجر از قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که قدمت آن بنا به عقیده برخی باستان شناسان به 10000 سال پیش می رسد.درایران بقایای کوره های سفال پزی  و آجر پزی درشوش و سیلک کاشان که تاریخ آنها به هزاره چهارم پیش از میلاد می رسد،پیدا شده است . ajor1درایران هرجا سنگ کم بوده و خاک خوب هم دردست رس بوده آجر پزی و مصرف آجر معمول شده است.اندازه  آجر ایلامی حدود 10×38×38 سانتی متر بوده است.پختن ومصرف آجر در زمان ساسانیان گسترش یافته و ساختمانهای بزرگ مانند آتشکده ها به کار رفته است.

    آجرهای مصرفی در هر پروژه باید از نظر ویژگیهای فیزیکی ، شیمیایی و مکانیکی (مانند ابعاد ،رنگ و دیگر مشخصات) با آنچه در  نقشه  ها، دستور کار مشخصات فنی خصوصی وسایر مدارک پیمان  ذکر شده است منطبق باشد.

    نمونه آجرهای مصرفی اعم از پشت کار ونما ، توپر و سوراخ دار مجوف تیغه ای و سقفی، انواع رس و ماسه آهکی باید قبلاً به تصویب دستگاه نظارت برسد.ویژگیهای فیزیکی ، شیمیایی و مکانیکی آجر ها وروش آزمایش آنها باید مطابق استاندارد های ایران باشد.

    این استاندارد  همچون استاندارد شماره7 ، 991 واستاندارد شماره 2909 هستند 8/67درصد سازند گان منازل آجر را به دیگر مصالح ترجیح می دهند. مضافاً اینکه به کار گیری آجر به عنوان مصالح پوششی دیوارهای داخلی ایده هوشمندانه ا ی است ،.

    چرا که هم باعث افزایش ارزش افزوده  بنا می شودوهم نیازبه تعمیرات را کاهش می دهد ونهایتاً نسبت به مصالح مانند چوب وکاغذ دیواری دوام بیشتری دارد . ارزش افزوده خانه آجری تقریباً6 درصد بیشتر از خانه های مشابهی  است که در ساختشان آجر به کار نرفته است . آجر دربرابر آتش مقاومت بهتری دارد. ونگهداری  خانه های آجری آسان تر است.

    آسیبها در مسیر صنعتی سازی مصالح

    آجر نیز همانند بسیاری از مصالح ساختمانی در مسیر صنعتی سازی قرار گرفت .امروزه شاهد استفاده از آجر فشاری  به وفور در صنعت ساختمان نیستیم و بجای آن مصالح جدیدی همچون آجر سفالی ، بلوک های سفالی، سیمانی ، لیکا و حتی پو که ای هستیم.صنعتی شدن مصالح ساختمانی هرچند دارای مزیت های بسیاری بوده  اما به نظر می رسد مشکلاتی را نیز در صنعت ساختمان ایجاد کرده است. به عنوان مثال طی سالهای گذشته استفاده از بلوک ها و آجر های سفالی مجوف در دیوارها گسترد گی زیادی پیدا کرد.

    این مصالح دارای  ویژگی های خوبی  در اجرا بوداند که می توان   به عایق بودن آنها در برابر صوت و حرارت اشاره کرد . در حال حاضر در کناربلوک سفالی بلوک های سیمانی و لیکا نیز در بازار مورد استفاده قرار می گیرد . قطعاً اگر استانداردهای لازم در خصوص ساخت این مصالح با دقت رعایت شود، هر کدام با توجه به ویژگیها خود در جای خود استفاده شده و مزیت لازم را خواهند داشت، اما به نظر می رسد بعضاً انحرافاتی در خصوص بکارگیری آن صورت می گیرد. دروضعیت امروز بعضاً شاهد هستیم بلوک های در بازار مسکن مورد استفاده قرار می گیرد که به اسم بلوک لیکا عرضه میشوند. اما دراصل بلوک های پوکه ای هستند. با آزمایشهای که برروی بلوک پوکه ای صورت گرفته  مشخص شده است که این نوع بلوک نه مقاوم در برابر حرارت و صوت است ونه ظرفیت لازم برای عایق بودن برابر آب و حتی نور را دارد.

    احتمال فرسایش در مجاورت هوا را دارد وبسیار ترد و شکننده است. پایین بودن دانسیته آن موجب بروز این ضعف ها  دراین مصالح شده و به نظر می رسد سخت بتوان مکانی برای استفاده از آن پیدا کرد! با این حال شاهد ساخت و عرضه  آن در صنعت ساختمان هستیم . قیاس این مصالح و بلوک سفالی نشان از شکاف ظرفیتها بین این دو است.

    بلوک سفالی یه دلیل سبکی و همچنین مقاومت مناسب  نسبت به  وزن خود یک مزیت مهم در بکارگیری است. آجر خاصیت های دیگری نیز دارد.آجر زنده بوده و می تواند رطوبت  جذب کند  اما بعداز مدتی آن را دفع می کند و باکتری وقارچ ندارد. وزن آن پایین بوده و هوا داخل بلوک های مجوف  قرار می گیرد. همین مجوف بودن باعث عایق حرارتی و برودتی شدن می شود، اما پوکه مشکلاتی دارد  که شاید نتوان به راختی از کنار آن گذشت . پوکه به عنوان یک ماده معدنی داری خاصیت فرسایشی است .

    نگاهی به قانون هدفمندسازی یارانه و سرنوشت آجر درصنعت ساختمان

    بعداز سال 86  در ایران قانون هدفمندای سازی یارانه مطرح شد .بزرگترین دغه دغه  دولت عملیاتی شدن آن  وتثبیت قیمتهای در بخش های مختلف اقتصادی بود. در این سالها ایران در اوج ساخت وسازهای خود در بخش مسکن بود. بالاترین پروانه های ساختمانی نیز در سالهای آغازین این طرح به متقاضیان داد شد. با توجه به آزاد سازی قیمتها توسط دولت گذسته که با چاشنی دستوری شدن قیمت ها همراه بود، سازندگان این بخش نیز سالهای پر نوسان و سختی را همچون دیگر تولید کنندگان سپری کردند .در راستای تثبیت قیمتها تصمیم دولت براین شدکه قیمت اجر در بازار مسکن تثبیت شود اما به نظر می رسد متولیان  این حوزه در کشور با دولت همگام نشدند.تادولت سیاستهای جدید ی را در بکار گیری صنعت ساختمان از مصالح جایگزین اتخاذ کند . ضرباهنگ مصالح جایگزین صنعت ساختمان در گذشته نواخته شد تا حذف مصالح مورد استفاده صورت گیرد. و مصالحی  جایگزین در بازار مسکن ارائه شود .آمدن یونولیت به بازار شاید یکی از نتایج این کشمکش بین دولت وتولید کنندگان دراین بخش بود. اشتغال آن موجب اعتراض  وارد کردن ایراد از طرف سازمان آتش نشانی شد. نهایتاً کندسوز آن مورد تایید قرار گرفت .اگر چه استفاده از همین یونولیت های کندسوز هم خالی از اشکال نیست .

    تولید گاز سمی و کشنده سیانور  هیدروژن نتیجه این آتش گرفتن این نوع مصالح است. بلوک سیمانی ودیگر مصالح به توبت مطرح شدندودر نهایت بلوک های سیمانی سبک در ایران احیا شدند.آنقدراین دستور کار قوی بود که در ذهن مدیران ماندگار شده است برخی آمار نشان می دهد سالانه 50 میلیون تن آجر درکشور تولید می شود که این عدد ، عدد بزرگی است . نزدیک 5/1 میلیون نفر نیز شاغل در بخش ساخت و ساز هستند. و 30 درصد از انرژی کل در صنایع ایران در صنعت آجر مصرف می شود.

    هر چند این تقابل و کشمکش زیان دولت تمام شد اما آثاری در صنعت ساختمان  گذاشت . ارزانی این متریال  مقرون به صرفه بودن  آن برای مصرف کننده ، موجب شد آجر در صنعت ساختمان با همه دشواریها پا برجا بماند. در آن مقطع مرکز تحقیقات مسکن تنها برای استفاده از بلوک های سیمانی  لیکا  مجوز صادر کرد . اما امروزه شاهد استفاده از بلوک پوکه ای به اسم لیکا هستیم! دولت گذشته هر چند میراث اقتصادی زیادی را به یادگار گذاشته  اما در بخش تولید این میراث رنگ و بوی دیگری نیز دارد!

    مسیر فعلی در تولید بلوک پوکه ای به کجا خواهد رسید؟

    با همه این تفاسیر باید پرسید آیا مسیر فعلی در تولید آجرها وبلوک های پوکه ای به نام لیکا به کجا خواهد رسید؟

    در برخی شهرها ی اطراف استان شاهد تولید مصالح غیر استاندارد و زیر زمینی هسیتم که به دلیل ارزانی مورد توجه برخی کارفرمایان قرار می گیرد.

    باتوجه به اینکه کارفرمایان تخصصی در این حوزه ندارند. و از آن تنها به دلیل ارزان بودن استفاده می کنند با صرفه اقتصادی برایشان داشته باشد، صنعت ساختمان استان موجب خدشه شده و در مسی اشتباه حرکت می کند. برخی سازندگان نیز که تنها سود اقتصادی را مدنظر قرار دارند به شدت ازآن استقبال می کنند. حال دراین میان تولید کننده زنجانی در مسیر اصولی  گام برداشته می ماند.  زحماتی که برایش هیچ شده است. از طرفی مسکنی ساخته شده که ویژ گیهای مدنظر مهندسی را نداشته و کارکرد آن  واندازه هزینه صورت گرفته نیست و این همان هدر رفت سرمایه  ملی است که نادیده گرفته شده است.

    همان  نادیده گرفته شدن مبحث 19 برای صرفه جویی در مصرف انرژی و همچنین ارتقای عمر مفید ساختمان تنها دریک بخش به آن اشاره شد. به نظر می رسد در این برهه مهم ، اقتصاد کشور نیازمند توجه بیش از پیش به این مسائل هستیم . حرکت در مسیر توسعه  بخشهای مختلفی دارد. یک بخش آن توجه به ارتقای کیفیت ساخت وساز مسکن است. مسکنی که امروز با مشکلات زیادی روبرو است. 

    منبع:

    http://www.namasazan-co.com


  • تهیه و تنظیم توسط نماسازان مروارید
    تماس : 09174580023
    انتشار مطلب در :